Wat is MammaPrint®?
MammaPrint is een unieke test waarmee wordt bepaald hoe agressief uw borsttumor is en of u een hoog of laag risico heeft op het terugkomen van uw borstkanker. Op basis van de uitkomst van MammaPrint kunt u met uw arts met behulp van deze informatie bepalen of u bijvoorbeeld wel of geen aanvullende chemotherapie nodig heeft. De MammaPrint test beoordeelt of u een hoog, of laag risico hebt op uitzaaiingen (en daarmee op de terugkeer van de borstkanker) aan de hand van het analyseren van 70 genen in uw borsttumor. De test is een zogeheten ‘vingerafdruk’ van de tumor. Zo’n test wordt ook wel een ‘genexpressietest’ genoemd.
Is MammaPrint geschikt voor mij?
MammaPrint is ontwikkeld voor borstkankerpatiënten met een zogeheten ‘vroeg stadium invasieve borstkanker’. In de Nederlandse richtlijnen voor behandeling van borstkanker staat dat een MammaPrint test ingezet kan worden voor risicoanalyse bij borstkanker.
Patiënten in Nederland komen in aanmerking wanneer::
– u vroeg stadium borstkanker heeft
– de tumor niet groter is dan 5 cm
– de tumor hormoongevoelig, HER2-negatief is
– er maximaal 3 aangetasten klieren zijn gevonden
Met uw arts kunt u bespreken of de MammaPrint in uw situatie geschikt is.
Kan MammaPrint altijd worden uitgevoerd?
Indien in samenspraak met uw arts is besloten dat een MammaPrint test voor u van toegevoegde waarde zou kunnen zijn dan kan MammaPrint worden uitgevoerd zowel vóór als na de operatie. Voor de operatie kan er weefsel worden verkregen door een naaldbiopt. Na de operatie is er weefsel verkregen van de weggehaalde tumor en kan het ziekenhuis een stukje weefsel van uw tumor insturen naar het laboratorium van Agendia.
Hierdoor is het mogelijk zowel voor als na het ondergaan van de operatie te kiezen voor een MammaPrint test. Binnen 10 werkdagen stuurt Agendia de uitslag van de test naar uw behandelend arts die het resultaat van uw uitslag met u zal bespreken.
Hoe kom ik aan de MammaPrint?
MammaPrint moet door uw behandeld arts worden aangevraagd bij Agendia. Bespreek met uw arts of de MammaPrint in uw situatie geschikt is.
Word ik beter met MammaPrint?
MammaPrint is geen behandelmethode of medicijn, maar een diagnostische test die vaststelt hoe agressief uw vorm van borstkanker is. Met de uitslag van de MammaPrint heeft u toegang to extra informatie naast de klinische factoren om met uw arts een behandelplan te bespreken die voor uw situatie het meest geschikt is.
Waarom zou ik kiezen voor MammaPrint?
De MammaPrint test kan u helpen bij het bepalen of u baat zou kunnen hebben bij chemotherapie of dat dit veilig achterwege gelaten zou kunnen worden. In Nederland krijgt krijgt een grote groep borstkankerpatiënten een behandeling met chemotherapie, terwijl bekend is dat voor veel van deze vrouwen deze zware behandeling waarschijnlijk niet nodig is. Resultaten van de MINDACT studie hebben laten zien dat meer dan de helft van de borstkankerpatiënten die in aanmerking komen voor een chemokuur, daar op basis van een MammaPrint laag risico geen klinisch relevant baat bij hebben. Met het laten uitvoeren van de MammaPrint test krijgt u een duidelijke risicobeoordeling, namelijk, een Hoog of Laag Risico op uitzaaiingen.¹
Binnen het ‘laag risico’, kunt u een ‘ultra laag risico’ uitslag krijgen. Wanneer u een ‘ultra laag risico’ heeft, betekent dat dat uw risico op uitzaaiingen heel laag is en dat chemotherapie waarschijnlijk niet nodig is, ongeacht uw leeftijd, en dat de duur van hormoontherapie waarschijnlijk verkort kan worden als u postmenopauzaal bent en geen lymfeklieren uitzaaiingen heeft.
Het ‘ultra laag risico’ is onderzocht in de STO – Trial, waar een deel van de patiënten slechts met twee jaar hormoontherapie was behandeld. Patiënten met ‘ultra laag risico’ in deze studie hadden een zeer hoge borstkankervrije overleving van 97% tot twintig jaar na diagnose met maar twee jaar hormoontherapie.2 MammaPrint is de enige genexpressietest die patiënten met een ‘ultra laag risico’ kan aanwijzen. Als u postmenopauzaal bent en uw kanker niet is uitgezaaid naar de lymfeklieren heeft kan deze informatie u en uw arts helpen bij het bepalen van de beste optie voor de hormoonbehandeling: standaard of een verkortte hormoontherapie duur.²,³
Hoe komt mijn arts aan tumorweefsel voor de MammaPrint?
Uw arts neemt een stukje weefsel van de tumor die is verkregen door het naaldbiopt of door het verwijderen van de tumor tijdens de operatie. Vervolgens wordt het weefsel opgestuurd naar het laboratorium van Agendia.
Bij de operatie bleken er geen uitzaaiingen in mijn lymfeklieren te zijn. Wat zijn mijn kansen?
Zonder behandeling na de operatie is er een kans dat de tumor terugkomt, maar die kans is met aanvullende therapie te verkleinen. Wat de kans op terugkeer is en welke aanvullende therapie nuttig voor u is hangt af van verschillende factoren die het behandelplan informeren. Het MammaPrint resultaat is een factor die meegenomen kan worden om te informeren of chemotherapie zinvol is voor de behandeling van uw tumor en helpt om een geïnformeerd behandelplan te maken.
Bespreek met uw arts of de MammaPrint in uw situatie geschikt is.
Zegt MammaPrint ook iets over de erfelijkheid?
Nee, daarvoor is een ander soort onderzoek nodig. De termen genexpressietest en genetische test worden vaak door elkaar gehaald. Er is echter een duidelijk verschil. Genexpressie onderzoekt het gedrag (de ‘expressie’ van bepaalde genen) van de borstkankertumor endeze informatie kan helpen bij het bepalen welke behandeling het meest zinvol is. Genetische testen betekenen vaak een onderzoek naar de erfelijkheid van borstkanker. Ongeveer 5-10 procent van de gevallen van borstkanker wordt veroorzaakt door een erfelijke aanleg. Er is dan sprake van een foutje in bijvoorbeeld het BRCA1 of BRCA2-gen, dat is doorgegeven van ouder op kind.
Hoe lang duurt het voordat de uitslag bekend is?
Binnen tien werkdagen is de uitslag van de MammaPrint bekend. De uitslag wordt naar uw arts gestuurd.
Vergoedt mijn verzekering de MammaPrint?
MammaPrint is onderdeel van de basisverzekering in Nederland voor vrouwen ouder dan 50 jaar met klinisch hoog risico borstkanker. Voor vrouwen van 50 jaar en jonger wordt de test in sommige gevallen aanvullend verzekerd. Uw behandelend arts of zorgverzekeraar kan u hier meer over vertellen. Of neem contact op met onze klantenservice, te bereiken tijdens kantooruren op 020-4621510 of per email naar customerservice@agendia.com
Waar wordt de MammaPrint test uitgevoerd?
De MammaPrint test wordt uitgevoerd in het laboratorium van Agendia in Irvine, Californië, Verenigde Staten. Het laboratorium voldoet aan de hoogste eisen en wordt regelmatig gecontroleerd door onafhankelijke externe nationale en internationale instanties. De uitvoering van de test is wettelijk gebonden aan strenge kwaliteitseisen. Dit waarborgt de betrouwbaarheid van de MammaPrint test.
Wat is het belang van de MammaPrint en ‘genonderzoek’?
Traditioneel baseren artsen zich op ‘klinisch-pathologische factoren’, dit betekent dat er wordt gekeken naar onder andere de leeftijd van de patiënt, tumorgrootte, tumorgraad, betrokkenheid van de lymfeklieren en hormoongevoeligheid van de tumor voor het beoordelen van het risico op uitzaaiingen.
Vandaag de dag wordt bij de diagnostisering van kanker niet alleen rekening gehouden met de traditionele parameters, maar wordt gestreefd naar een meer innovatieve benadering voor ziektepreventie en ‑behandeling – gepersonaliseerde geneeskunde of precisiegeneeskunde (Precision Medicine) genaamd – waarbij rekening wordt gehouden met verschillen in de genen, omgeving en leefstijl van mensen.
Maakt Agendia ook andere tests?
In aanvulling op MammaPrint heeft Agendia nog een test ontwikkeld, de BluePrint®-test. Deze test geeft additionele informatie over het gedrag van de tumor. Dit is een profiel die de activiteit van 80 genen in de borsttumor analyseert, en vervolgens onderverdeelt in 3 groepen: Luminaal-, HER2- of Basaal-Type. Deze groepen worden moleculaire subtypen genoemd en er is steeds meer bewijs in de medische wereld dat deze onderverdeling iets zegt over de respons op bepaalde therapieën. Samen met de MammaPrint test kan BluePrint extra waardevolle informatie over het gedrag van de tumor geven.
MammaPrint® ultra laag risico
Wat is MammaPrint ‘ultra laag risico’?
Een onafhankelijke studie gepubliceerd in 2017 vond dat een bepaalde subgroep van borstkanker patiënten een ‘ultra-laag’ risico hebben op uitzaaiingen. Daarmee hebben zij een buitengewone borstkankervrije overleving zonder chemotherapie. Zelfs met een verkortte duur van hormoontherapie (2 jaar in plaats van 5 jaar) hadden patiënten met ‘ultra laag risico’ een zeer hoge borstkankervrije overleving van 97% tot twintig jaar na diagnose.2
Wat is het nut van de MammaPrint ‘ultra laag risico’ uitslag?2,3
Bijna 50% van patiënten heeft moeite om hormoontherapie vol te houden vanwege de bijwerkingen en stopt met de therapie. De MammaPrint uitslag helpt een groep patiënten aan te wijzen die een ‘ultra-laag’ risico hebben op uitzaaiingen. Deze patiënten hebben een goede uitkomst met minder hormoontherapie na de operatie. MammaPrint is de enige genexpressietest die patiënten met een ‘ultra laag risico’ kan aanwijzen. Als u postmenopauzaal bent en geen lymfeklier uitzaaiingen heeft kan deze informatie u en uw arts helpen bij het bepalen van de beste optie voor de hormoonbehandeling: standaard (5 jaar) of minder (2 jaar) hormoontherapie. Dit is met name relevant voor u als de bijwerkingen van hormoontherapie het moeilijk maakt om de therapie vol te houden.
Wat is het verschil tussen MammaPrint ultra laag risico en een laag risico uitslag?
Zowel een laag risico uitslag en ultra laag risico uitslag van MammaPrint helpt bij de chemotherapie beslissing, ongeacht uw leeftijd. De MINDACT-studie heeft laten zien dat MammaPrint laag risico (en ultra laag risico) patiënten geen klinisch relevant voordeel ondervinden van chemotherapie, zelfs bij de aanwezigheid van verhoogde klinische risico factoren.1,4
Als extra voor een ultra laag risico uitslag van MammaPrint kan de duur van hormoontherapie mogelijk verkort worden als u postmenopauzaal bent een geen lymfeklier uitzaaiingen heeft. Het ultra laag risico geeft artsen en patiënten in dit geval informatie voor twee behandelingsbeslissingen, chemotherapie en hormoontherapie.2,3
Wat als ik al een MammaPrint test heb gehad, kan ik dan zien of ik ultra laag risico uitslag heb?
De ultra laag risico uitslag is onderdeel van de MammaPrint Index die op het resultaten rapport staat. Uw arts kan deze met terugwerkende kracht opvragen wanneer de MammaPrint aangevraagd is vanaf januari 2012. Neem contact op met uw ziekenhuis voor meer informatie.
De MINDACT studie
Wat is de MINDACT studie?
MINDACT is een prospectief gerandomiseerde fase III studie waarin MammaPrint, de 70-genen borstkanker test van Agendia, werd vergeleken met de standaard klinisch-pathologische criteria voor het selecteren van patiënten die door de MammaPrint test zijn aangewezen als laag risico en ondanks hun hoge risico factoren toch veilig chemotherapie achterwege kunnen laten.¹
Wat is een prospectieve gerandomiseerde studie?
Prospectief betekend: vooruitkijken. Bij prospectief onderzoek wordt eerst bepaald welke behandeling een patiënt krijgt door middel van een steekproef (randomisatie) en daarna worden de metingen gedaan. Bij randomisatie wordt via een computersysteem de patiënt willekeurig ingedeeld in een behandelplan. Het gevolg van randomiseren is, dat onbekende of niet gemeten factoren zoveel mogelijk gelijk verdeeld worden over de groepen. Daardoor is hun gemiddelde effect op de uitkomst voor alle groepen gelijk.
Wat was het doel van de MINDACT studie?
Het doel van MINDACT was om te onderzoeken of MammaPrint bij borstkanker met een klinisch hoog risico vrouwen kan identificeren die veilig af kunnen zien van chemotherapie.
Enkele feiten over deze studie:
- 112 centra in negen Europese landen
- De uitkomsten leveren het hoogste bewijsniveau van de MammaPrint test
- Patiënten zijn geïncludeerd van 2007 tot en met 2011
- 6.693 deelnemende patiënten met borstkanker in een vroeg stadium met lymfeklier negatieve ziekte of met één tot drie positieve lymfeklieren.
- Waaronder 2000 Nederlandse patiënten verdeeld over x ziekenhuizen
- Deze studie werd in Nederland vanuit het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam gecoördineerd.
- Van de in totaal 112 ziekenhuizen deden er 21 Nederlandse ziekenhuizen mee.
Resultaat: Uit MINDACT blijkt dat patiënten die volgens de gangbare klinisch-pathologische criteria een hoog risico hebben op uitzaaiingen, maar aan de hand van MammaPrint in het Laag Risico profiel vallen, geen klinisch relevant voordeel van chemotherapie hebben. Deze groep patiënten kan dus veilig af kunnen zien van chemotherapie zonder verminderde overlevingskans.¹
Met de resultaten van deze studie heeft de MammaPrint het hoogste medisch bewijsniveau (Niveau 1A) verkregen.
Wat zijn de belangrijkste resultaten van de MINDACT studie?
- Er is aangetoond dat bij 61% van de patiënten met hormoongevoelig, HER2 negatieve borstkanker met een klinisch hoog risico die eerder in aanmerking zouden zijn gekomen voor chemotherapie, dit nu niet meer nodig heeft. Onnodige bijwerkingen en nadelen van chemotherapie kunnen dus worden voorkomen in een groot deel van de patiënten.¹ Op de korte termijn zijn dit bijvoorbeeld haarverlies, misselijkheid en vermoeidheid. Bij langetermijneffecten gaat het om cognitieve en concentratie-verliesstoornissen, hartproblemen en zelfs secundaire tumoren, zoals leukemie. Het is daarom belangrijk om te weten wie de vrouwen zijn die géén chemotherapie nodig hebben, zodat ‘overbehandeling’ kan worden voorkomen.
Van de patiënten die een klinisch hoog risico hadden maar na het doen van de test een MammaPrint laag risico bleken te hebben, had 96% na 5 jaar geen uitzaaiingen, waarbij er geen verschil was tussen de groep die wel chemotherapie heeft gekregen, en de groep die geen chemotherapie heeft gekregen op basis van de studie.¹
Wie heeft de studie uitgevoerd?
De MINDACT studie is uitgevoerd en geanalyseerd door de zeer gerespecteerde en onafhankelijke onderzoeksorganisatie, de Europese organisatie voor onderzoek naar en behandeling van kanker (EORTC, European Organization for the Research and Treatment of Cancer) en de Breast International Group (BIG). Agendia was betrokken in de studie om de MammaPrint test uit te lezen van alle deelnemende patiënten.
Referentie:
- Piccart M, van ’t Veer LJ, Poncet C et al. 70-gene signature as an aid to treatment decision in early breast cancer: updated results of the phase 3 randomised MINDACT trial with an exploratory analysis by age. Lancet Oncology 2021; 22(4), 476-88.
- van ‘t Veer LJ, et al. Tamoxifen therapy benefit for patients with 70-gene signature high and low risk. Breast Cancer Res Treat 2017; 166: 593-601.
- Esserman LJ, Yau C, Thompson CK, et al. Use of Molecular Tools to Identify Patients With indolent Breast Cancers With Ultralow Risk Over 2 Decades. JAMA Oncol, 2017; 3(11): 1503-10
- Lopes Cardozo JMN et al. Outcome of Patients With an Ultralow-Risk 70-Gene Signature in the MINDACT trial. Journal of Clinical Oncol 2022; 40(12): 1335-45.